Rolnik buduje biogazownię

Od pomysłu do realizacji

W 2004 roku Pan Emil Derda kupił od Spółdzielni produkcyjnej gospodarstwo o areale 320 ha w Rusiborzu w województwie wielkopolskim.  Pan Emil wraz ze swoim wspólnikiem, Jędrzejem Pietrowiczem,  wdrażają w nim innowacyjne rozwiązania , poprzez wprowadzanie nowych technologii, choćby żywienia trzody chlewnej. Planują w najbliższej przyszłości rozpocząć budowę biogazowi. Działalność Emila Derdy i Jędrzeja Piotrowicza, prowadzona jest w formie spółki cywilnej, w której Pan Emil zajmuje się zarządzaniem  gospodarstwem, a Pan Jędrzej - doradca podatkowy, sprawami finansowo-organizacyjnymi i prawnymi.

Początki fermy w Rusiborzu

Przez pierwsze lata działalność gospodarstwa rolnego PARTNER s.c. skupiona była na hodowli bydła, bowiem razem z ziemią zakupione zostały krowy mleczne, w ilości 100 sztuk. Jednakże w niedługim czasie wspólnicy zrezygnowali z bydła i rozpoczęli specjalizację w hodowli trzody chlewnej. Obecnie gospodarstwo szczyci się posiadaniem 900 loch w cyklu zamkniętym i jak mówi Pan Emil - 80 % tuczymy, 20 % to możliwość sprzedaży warchlaka. Musieliśmy się wyspecjalizować w konkretnym kierunku, żeby gospodarstwo było rentowne. Naszym celem jest 25 odsadzonych warchlaków od lochy z tendencją zwyżkującą. Stawiamy głównie na rasę PIC, DanBred, są dużo bardziej plenne i mają najwyższy potencjał . Stosujemy sztuczną inseminację, a nasienie produkujemy w naszym gospodarstwie. Mamy również hodowlę knura-dodaje. Od samego początku działalności, czyli od 8 lat, gospodarstwo korzysta z usług lidera branży rolniczej, firmy Trouw Nutrition Polska.  Opiekuje się nim Maciej Woźniak. Dzięki TNP przeszli na system karmienia na mokro. Miesiąc w miesiąc jest liczenie, ważenie, mierzenie. Pasze muszą  spełniać  oczekiwania. Choć mamy własną mieszalnię pasz, Maciej Woźniak ustawia wszystkie receptury, pobiera próbki do badania i jest zawsze do dyspozycji.  Firma TNP przeprowadza również akcje sprawdzania substratów, suchej masy w kukurydzy. Gospodarstwo w Rusiborzu rozwija się w tempie godnym pozazdroszczenia. Posiada tuczarnię na 3 tys. sztuk. Wspólnicy uzyskali pozwolenie na hodowlę 1200 loch w cyklu zamkniętym. W tym celu powstał nowy  budynek , na chwilę obecną na 400 stanowisk, gdzie systematycznie będą zwiększać stado do 1200 loch. Mają już pozwolenie na budowę kolejnych  4 tuczarni, każda po 3 tys. miejsc tuczu. Są w posiadaniu jeszcze jednej tuczarni,  na 2 tys. sztuk w Kopaszycach, 2 km od Rusiborza.

Cykl hodowlany poparty dobrą organizacją pracy

- Grupy tygodniowe są odsadzane w środy, około 40 sztuk, remont 40-45%. Zmieniliśmy program, czego efektem jest lepsze wypraszanie loszek. Skuteczność krycia w naszym gospodarstwie jest na poziomie 92% - relacjonuje pan Emil. W TNP kupujemy Premiksy 1 i 1,5. W zeszłym roku podjęliśmy decyzję, że zaczniemy karmić nasze stado „na mokro”, system się sprawdził. Jesteśmy bardzo zadowoleni. Postanowiliśmy również siać kukurydzę na areale 300 ha, na 20 ha posiejemy zboża. To będzie baza do skarmiania, oczywiście dla stada podstawowego. Kukurydzy nie podajemy lochom prośnych i karmiących, one otrzymają paszę suchą. Prosięta są przewożone z porodówki do warchlakarni, gdzie jest miejsce na 4200 warchlaków. Tutaj również zmieniliśmy system karmienia na mokry. Zwierzęta są karmione cztery razy na dobę, to pozwala na lepszą kontrolę. Z warchlakarni, 7 tyg. po odsadzeniu, gdy osiągają 30 kg masy, przewozimy do tuczarni. Tam przebywają do osiągnięcia wagi 130 kg. To są słowa pana Emila, który w takim systemie pracy upatruje się wzrostu efektywności ekonomicznej. - Im więcej się odsadza tym bardziej maleją koszty stałe. Najwięcej oszczędności widzimy przy systemie karmienia na mokro. Wszystko ustawiamy komputerowo. Na fermie pracuje 5 osób. Produkcją roślinną zajmują się dwie osoby,  jedna osoba na mieszalni pasz oraz jedna osoba do prac administracyjnych. Przemysław Putowski jest w naszym gospodarstwie kierownikiem produkcji zwierzęcej – relacjonuje pan Derda. Z racji oszczędności wprowadzono w Rusiborzu sekwencyjną produkcję tuczu. Stado zostało podzielone na grupy : Finisher i Grover.  Kojce w grupie Grover są przystosowane na 40 sztuk, w grupie Finisher  20 sztuk. W ten sposób przy minimalnym koszcie jednostkowym wstawiano  40 % więcej sztuk, co dało tańszą inwestycję w przeliczeniu na jedną sztukę. Oszczędność z tego wynikająca, to rząd około 30 %. Zwierzęta są umieszczane na platformie wagowej. Dane są rejestrowane  co 15 minut, bezpośrednio na serwer. To pozwala na wgląd dziennego przyrostu. Następny etap stanowi sprawdzanie konwersji paszy, ile pobierają paszy, i jak wygląda konwersja. Dzięki temu gospodarze z Rusiborza mieli przejrzysty obraz podczas ustawiania receptury. Mogli tym samym stwierdzić poprawę po wprowadzeniu karmienia na mokro. Dziś ferma skupia się na kontroli, analizie przyrostów, konwersji paszy. Ciągle zwiększają ilość odsadzonych warchlaków z genetyki PiC i DanBred.

Pomysł na biogazownię

Biogaz, który jest przede wszystkim pochodną z odpadów pochodzenia organicznego, wyprodukowany w biogazowi to źródło paliwa dla agregatu ko generacyjnego, wytwarzającego energię elektryczną i ciepło jednocześnie. Zyskiem może być nie tylko wykorzystanie energii na własne potrzeby, ale również jej sprzedaż do sieci energetycznej i ciepłowniczej.  – Własna biogazownia da nam ogromne możliwości redukcji kosztów. Jesteśmy na etapie decyzji o warunkach zabudowy. Ciepło z biogazowi jest można powiedzieć odpadem, dlatego chcemy to wykorzystać. W ten sposób obniżymy koszty ciepła i prądu o 60 – 70 %. Dziś ogrzewamy porodówkę i warchlakarnię z własnej kotłowni. Mam nadzieję, że w niedalekiej przyszłości  uda nam się zrealizować tę inwestycję – mówi pan Emil.

Jak sobie radzi gospodarstwo w rynkowej rzeczywistości

Pan Emil stwierdził, że nie wyobraża sobie momentu, kiedy dokłada się do produkcji. Przy dobrej genetyce i dobrej mięsności są w stanie wypracować zyski. Rynek warchlaków jest bardzo kapryśny, bywają okresy, że ceny są różne. - Nad każdym wydatkiem należy się pochylać. Uczyliśmy się na własnych błędach. Teraz mogę powiedzieć, że przysłowiowe frycowe już zapłaciliśmy. Nasz kierownik ds. produkcji zwierzęcej spędził kilka lat w Danii. Od kiedy rozpoczął pracę u nas, swoje doświadczenie przelał na polskie realia. Odnosimy sukcesy. Model duński urealniony na polskie warunki doskonale się sprawdza. Kontroling jest u nas na porządku dziennym, to również wspomaga nasz sukces.  Interesuje mnie ilość sprzedanych tuczników, wynik dodatni, zadowalający oraz inwestowanie w sprzęt. Latem zabierzemy się za zewnętrzne prace,  by upiększyć obejście gospodarstwa, za trzy lata planujemy zakończyć inwestycje, wtedy planujemy nieco zwolnić tempo – podsumowuje Emil Derda.

Sposób na sukces

- Najważniejsza jest kadra, odpowiedzialni ludzie. Mamy bardzo rozbudowany system raportowania. Analizujemy część produkcyjną i finansową. To jest podstawą sukcesu. Ważne jest również  liczenie, uszczelnianie wydatków na każdym etapie, maksymalizacja przychodów przez jak najlepszy towar, przez negocjacje sprzedażowe, poszukiwanie dobrego odbiorcy i non stop zbijanie kosztów, obniżanie kosztów stałych.  Opłaca się wprowadzać procedury. Platforma internetowa prowadzona na potrzeby gospodarstwa ma optymalizować parametry w tuczarni, które pozwolą tak naprawdę uzyskać niższą konwersję paszy. Mamy pełna automatykę, jest wiele udogodnień, dzięki temu praca jest dużo przyjemniejsza. Na pytanie, jaka powinna być temperatura na tuczarni, pan Emil odpowiada -  jesteśmy na etapie badań. To urządzenie będzie badało, rejestrowało temperaturę wewnątrz, zewnątrz, będą podłączone dwie wagi, waga na kojcu plus waga na paszy, karmieniu oraz zużycie wody. Poprzez monitoring prowadzony na stronie www, będziemy mogli śledzić w każdej chwili sytuację na fermie. Krzywa przyrostów wskaże wszystko. Takie informacje powinien mieć każdy hodowca. Pomysł na platformę zrodził się podczas budowania tuczarni. Kontroling bieżący przyrostu jest konieczny przy dużej ilości trzody chlewnej – relacjonuje gospodarz.